Innovatieve boomgaard- en plantsystemen werpen vruchten af
- Jef Vercammen
-
pcfruit vzw
Van 19 t.e.m. 24 januari 2025 vond het 13de internationale symposium voor plantsystemen, onderstammen en omgevingsfysiologie plaats. Dat ging door in Napier (Nieuw-Zeeland). In deel één en twee van dit artikel besteedden we aandacht aan enkele voordrachten over Planar Cordon & multi-leadersystemen en omgevingsfysiologie, kwaliteit en onderstammen. In dit deel tenslotte staan we stil bij de Field Tour die innovatieve praktijken aan het licht bracht.
De laatste dag van het symposium was voorbehouden voor de field day. Dan konden de deelnemers drie locaties bezoeken. Tijdens zijn inleiding vertelde Stuart Tustin dat water om te irrigeren geen probleem is. De telers mogen zoveel nemen als ze willen. Dat kan in de toekomst mogelijk wel veranderen. De jaarlijkse neerslag in Nieuw-Zeeland bedraagt 750 mm.
Rockit Apple
Rockit Apple is een bedrijf dat innovatie in de appelindustrie eet, slaapt en ademt. Rockit is het ongewone resultaat van het kruisingsprogramma van Plant & Food Research Ltd. Die kleine appel vormt de basis van een nieuwe, wereldwijde merkcategorie na 20 jaar innovatie, toewijding, passie en ambitie.
In 2020 besliste men om een perceel van 11 ha aan te planten in smalle rijen van het vlakke cordonplantsysteem ‘Future Orchard Planting Systems’ (FOPS), dat is ontwikkeld door Plant & Food Research Ltd (Foto 1). Een gedeelte staat op M9 en een gedeelte op G.202. De rijafstand bedraagt respectievelijk 2,2 m en 2,4 m. In de rij staan de bomen op 3 m. Er is vertrokken met tweetakkers, die onder een hoek van 20° zijn gezet, maar men verkiest een hoek van 25°. De bomen op M9 hebben acht opgaande takken, die op G.202 hebben tien opgaande takken. Takken die op de zijkant staan, hebben de voorkeur. Als bestuiver werd Granny Smith geplant. De aanlegkosten bedragen 180.000 NZD/ha (± 100.000 euro/ha). De eerste twee jaar vraagt dat plantsysteem zeer veel arbeid. Bedrijfsleider Todd Blackman geeft de voorkeur aan twee tot drie rondgangen door het perceel om telkens één type arbeid te voeren. Liever dat dan verschillende zaken tegelijkertijd te doen (bv. kanker uitsnijden en aanbinden). De plukprestatie voor Rockit bedraagt 2,5 (kleine) paloxen/dag/man, t.o.v. 6 paloxen/dag/man voor Gala.
De bomen van Rockit zijn in het vijfde groeijaar. De productie van de bomen op M9 wordt geraamd op 40 Ã 45 ton/ha en voor de bomen op G.202 60 ton/ha. Het doel is dat de bomen 3,5 m hoog worden en dan 700 – 800 vruchten per boom dragen. Voor de volwassen bomen zou dat een productie van 100 tot 120 ton/ha moeten geven. Binnen enkele jaren starten ze het vernieuwen van de opgaande takken.
Omdat Rockit beurtjaargevoelig is, dunnen ze chemisch met ATS, NAA en Meteor (metamitron). De ideale vruchtgrootte volgens Todd Blackman is 48 – 72 mm (80 – 95 g). Voor de verpakking worden tubes gebruikt die 100% recycleerbaar zijn. Voor een tube met vijf appels werd in het verleden 1,70-1,80 NZD (€ 0,96) betaald, in 2024 was dat slechts 0,60 NZD (€ 0,33).
T&G Global
T&G Global is één van de grootste Nieuw-Zeelandse appelproducenten (naast vele andere tuinbouwproducten). Het bedrijf heeft zwaar geïnvesteerd in een reeks eigen rassen onder licentie. Zij hebben ook de licentie van die rassen voor verschillende regio’s in meerdere continenten. T&G Global heeft een doorlopend programma voor de evaluatie van nieuwe mogelijkheden in boomgaardproductiesystemen voor meer efficiëntie, kwaliteit en productiviteit.
Ben Rimmer en Jareth Russell begeleidden het bezoek aan hun testperceel, waar ze blokken van commerciële grootte opzetten met verschillende (nieuwe) plantsystemen (o.a. Tall Spindle, Washington V 2D en Planar Cordon voor Gala, Jazz en Envy). De opvallende boomhoogte, tot 4,5 m (!), wordt mogelijk gemaakt door de hoge hoeveelheid licht in Nieuw-Zeeland. In de zomer gebeurt een zomersnoei om de kleuring te bevorderen (Foto’s 2 en 3).
Camelot Orchards
Stewart Burns is eigenaar van een uitgebreid steenfruit- en appelbedrijf dat zich sterk richt op een verscheidenheid aan steenfruitsoorten. Hij houdt innovaties in de pitfruitsector scherp in de gaten en heeft concepten van nieuwe ideeën voor appel omgezet in praktische toepassingen voor perzik-, nectarine- en pruimenplantsystemen (Foto 4). Bij steenfruit richt hij zich vooral op mogelijkheden voor minder/efficiëntere arbeid, terwijl hij zorgt voor omstandigheden in de boomkruinen voor een optimale ontwikkeling van de vruchten. Hij zoekt naar eenvoudige 2D-systemen die ze smal houden door mechanische snoei, waardoor smallere rijpaden mogelijk zijn. De 2D-aanplantingen hebben nu een rijafstand van 3,3 m, maar 2,8 tot 3 m zou beter zijn.
Stewart stelde vast dat bij de omschakeling naar 2D-systemen de vruchten van steenfruit meer uniform zijn en dat de kleuring beter is. Veel van de arbeidsintensieve werkzaamheden zoals dunnen, snoeien en plukken gaan sneller, waardoor de arbeidsefficiëntie verbetert en de uitvoering gemakkelijker is. Zowel snoeien als dunnen en plukken gaat 25% sneller. Vorstprotectie gebeurt er met windmachines van Orchard-Rite (Foto 5) en om kleuring te verbeteren, leggen ze reflecterende doeken in de rijpaden (Foto 6). Normaal vormt hagel geen probleem, maar de vruchten met lichte hagelschade kunnen gemakkelijk lokaal verkocht worden. In de verschillende percelen was er ook uitval door bacteriekanker. In het pruimenperceel hadden de bomen een slechte bladstand.
Besluit
Het is duidelijk dat Nieuw-Zeeland betere klimaatomstandigheden heeft dan wij in België. Daardoor zijn ze in staat om veel hogere producties per hectare te halen. Het volgend symposium van ‘Orchard Systems’ zal in 2028 doorgaan in Brazilië. Leo Rufato (Santa Catarina University) zal de convener zijn.
