Verminder het risico op vorst in de wijngaard
- Vicky Everaerts
-
pcfruit vzw
We kennen meer jaren met lentenachtvorst dan jaren zonder. In de acht jaar dat de proefwijngaard op pcfruit productief is, waren er maar twee seizoenen zonder risico (2018 en 2022). In de andere jaren moest er meestal gedurende één of meerdere nachten actieve vorstprotectie toegepast worden. Het gebruik van paraffinepotten in de proefwijngaard was steeds effectief.
Actieve vorstprotectie moet echter het laatste redmiddel zijn. In de eerste plaats moet je aandacht aan de perceelkeuze besteden. Het wordt altijd afgeraden om op vorstgevoelige percelen wijndruiven aan te planten. Je kan kiezen voor laat uitlopende variëteiten, maar verwacht geen enorme verschillen. Die variëteiten zijn ook maar één tot anderhalve week later dan de vroege soorten. Wist je dat ook de snoei het risico op vorst kan verkleinen door late snoei, dubbele snoei en/of het aanhouden van extra knoppen?
Op pcfruit wordt de zachte snoei toegepast. Scan de QR-code en herbekijk het snoei-instructiefilmpje of ga naar www.youtube.com/watch?v=AUxm60DwvIE.
Late snoei
De snoei in de wijngaard houdt velen bezig van december tot en met april. Zeker wanneer je verschillende hectaren moet snoeien. Laat snoeien kan het uitlopen van de knoppen met enkele dagen tot weken vertragen, waardoor het risico op vorstschade verkleint. Het is echter niet altijd mogelijk om alles zo laat mogelijk te snoeien. Daarom kan je ook de dubbele snoei toepassen.
Dubbele snoei
Wanneer het snoeien in de wijngaard in verschillende rondes gebeurt, noemen we dat de dubbele snoei. Bij de guyot-snoei wordt in de eerste ronde de oude vruchtrank verwijderd. In een tweede ronde worden de stiften gesnoeid en de nieuwe vruchtrank gekozen. Bij cordon snoei wordt de bovenste helft van de éénjarige scheuten verwijderd. De eerste ronde kan zelfs machinaal gebeuren. In de tweede ronde worden de stiften op maat gesnoeid.
Wanneer we de tweede stap zo laat mogelijk uitvoeren, kan het risico op vorstschade verkleinen. Dat heeft twee redenen:
- Het groter aantal knoppen dat aangehouden wordt, verdeelt de groeikracht van de wijnstok over de verschillende knoppen. Daardoor ontwikkelen de knoppen later.
- Apicale dominantie: de knoppen aan het uiteinde van het snoeihout zullen altijd eerst uitlopen. De ontwikkeling van de knoppen dichter tegen de stam zal vertragen en zo wordt het risico op vorstschade verkleind.
Extra knoppen
Extra knoppen kunnen aangehouden worden op de vruchtrank en/of de stiften (Foto 1). De knoppen aan het uiteinde lopen vroeger uit, terwijl de onderste knoppen achter blijven in ontwikkeling. In het geval van lentevorst mogen de bovenste knoppen beschadigd worden. Die extra knoppen worden pas weggesnoeid wanneer het risico op vorst geweken is (half mei).
In de proefwijngaard werd in 2024 het aanhouden van drie extra knoppen op de stiften vergeleken met een controle (stiften gesnoeid op twee knoppen). De extra knoppen vertraagden de ontwikkeling van de onderste twee. Op 10 april waren de knoppen van de controle al opengebroken (Foto 2), terwijl de onderste twee knoppen van het object met de extra knoppen zich in het wolstadium bevonden (Foto 3). Vanaf openbrekende knop kan er vorstschade optreden bij temperaturen onder -2°C. De knoppen in het wolstadium kunnen lagere temperaturen verdragen.
Vorststok
Een andere manier om extra knoppen aan te houden en zo de ontwikkeling van de wijnstok te vertragen, is het aanhouden van een vorststok. De vorststok is een extra vruchtrank die aangehouden wordt en in de laatste ronde wordt verwijderd. Wanneer na de vorstperiode er toch vorstschade is opgetreden, kunnen nog extra knoppen van die vorststok aangehouden worden. Je moet het juiste aantal knoppen aanhouden om zo de groeikracht van de wijnstok te beheren en de balans van de wijnstok te respecteren.
Opgelet!
Het gebruik van een vorststok in de proefwijngaard bevorderde de ontwikkeling van de knoppen op de stiften, terwijl die op de vruchtrank vertraagd werden. De scheuten die uit de stiften ontwikkelden, hadden ook doorheen het seizoen een groeivoorsprong. Dat leidde tot:
- Heterogeniteit tussen de scheuten en vruchten.
- De vruchten op de scheuten van de stiften waren sneller rijp.
- (Te) dikke vruchtranken bij de wintersnoei. De gewenste dikte is potlooddik.
Wanneer er in de proefwijngaard geen vorststok werd gebruikt, of die tijdig weggeknipt werd, liepen de knoppen meer gelijk uit. Daardoor ontwikkelden de vruchtranken en vruchten meer homogeen.
Tips
- Houd een aantal extra knoppen op de vruchtrank aan en snoei ze weg wanneer het risico op vorst geweken is.
- Snoei de stiften wat langer en verwijder de extra knoppen wanneer er geen vorst voorspeld wordt.
- Houd een extra vruchtrank aan die als vorststok dient. Die zal de ontwikkeling van de
knoppen op de vruchtrank vertragen en kan (deels) aangehouden worden wanneer de
knoppen van de vruchtrank door vorst beschadigd zijn.
