Perenboom te hoog? Zijn kop eraf!

Mechanisch snoeien vindt sinds enkele jaren zijn ingang in de perenteelt. In eerste plaats gaat het om het mechanisch snoeien van de koppen. Dat noemen we ‘Tête Fruitier’. Zeker op intensieve systemen kan je met die werkwijze het aantal snoei-uren drastisch verlagen.

Hoe ga je te werk?

Sinds een vijftal jaar startten een aantal grote perentelers uit het Waasland met het mechanisch snoeien van de koppen van intensieve systemen (V-haag). De drie voornaamste redenen daarvoor zijn:

Arbeidsbesparing
Vereenvoudigen van de snoei voor personeel
Boomhoogte vastleggen

Met de zaagbladen kan je de koppen op de gewenste hoogte snoeien en jaar na jaar kan je de boom naar ongeveer diezelfde hoogte terugbrengen. Daardoor
moeten snoeiers niet meer nadenken over de hoogte van de klik, want die bepaal je machinaal. Eénjarige stompen/lange vingers die langs of net onder de gewenste boomhoogte staan, kan de snoeier handmatig wegnemen.

Foto 1 is het resultaat na snoeien van een V-haag. Foto 2 en 3 geven het resultaat weer bij snoerbomen. Bekijk de volledige uitleg en instructies via youtu.be/2w9xJQvlY0g.

Hoeveel arbeidsuren spaar je uit?

Sinds 2021 legden we op pcfruit ook enkele proeven aan waarvan we de koppen mechanisch snoeien. In de verschillende proeven op V-haag, snoeren en drapeau zagen we een daling met 15 à 20u/ha. Voor het drapeausysteem daalde het aantal arbeidsuren in het eerste jaar zelfs met zo’n 30u/ha (Tabel 1)! In de jaren nadien is de tijdswinst kleiner. Belangrijk is ook dat de snoeiers minder moeten nadenken.

Verlaag de kop bij lange snoei of spil

Bij sommige aanplantingen worden de bomen te hoog, waardoor je onderin productie verliest door lichtgebrek. Bij dergelijke bomen kan je de koppen verlagen met een kettingzaag of je kan dan ook kiezen voor mechanische snoei (Foto 4), aangevuld met een handmatige snoeicorrectie. Bij het verlagen is niet rechtstreeks sprake van arbeidsbesparing. Dan is vooral meer licht in de broek van de boom het uitgangspunt!

Bewaak de balans

Een evenwichtige groei is steeds belangrijk voor productie én kwaliteit, maar zeker wanneer je de koppen verlaagt, is het belangrijk dat de bomen niet te sterk reageren. Als je de koppen verlaagt bij sterk groeiende percelen is het daarom erg belangrijk om de boomgroei in balans te houden d.m.v. wortelsnoei of inzagen.

Invloed op productie

Vanaf 2020 loopt er een proef waarbij we een gedeelte van het plantsysteem lange snoei verlagen. Dat combineren we met wortelsnoei of inzagen. Wanneer we de totale productie bekijken tussen 2020 en 2023 zien we dat de controlebomen (kop niet verlaagd en geen groeiremming) 20 tot 25 kg/ boom hogere opbrengst hebben, maar de vruchtmaat is wel een maat kleiner. Gemiddeld zijn de peren van de verlaagde bomen zo’n 20 gram zwaarder, waardoor het aandeel peren
> 60 mm aanzienlijk stijgt (Figuur 1).

In jaren dat de kleinere peren beduidend minder gaan in prijs, leggen de bomen met de verlaagde koppen eenbeter financieel resultaat neer. Op momenten dat het prijsverschil tussen kleine en dikke peren beperkt is, is de hogere productie van de niet-verlaagde bomen doorslaggevend.

Volledige mechanische snoei bij Conference?

Een tiental jaar geleden testten we op pcfruit de mogelijkheden om klassieke spillen volledig mechanisch te snoeien. Achteraf volgde ook nog een handmatige correctiesnoei, maar het resultaat bleef uit:

Bij Conference groeien de takken van nature immers sterk opwaarts, waardoor een maaibalk die langs de bomen gaat, niet veel takken raakt.
De arbeid die je in het ene jaar bespaarde, verloor je het jaar nadien.
Na twee jaar ging de vruchtmaat achteruit.

Dat waren ruim voldoende redenen om verder onderzoek te staken. Toch zijn er vandaag bedrijven die ook de zijkanten mechanisch snoeien. Ze houden een ietwat ruimere afstand van de boom, zodat je enkel de takken die naar het rijpad groeien, mechanisch snoeit. Snoeiers krijgen dan een beter overzicht dichter naar de boom toe, waardoor die vlotter snoeit.

Welk type mes gebruik je?

Wanneer je voor de eerste keer mechanisch snoeit of als je de koppen sterk verlaagt, heb je zaagbladen nodig. Voor die snoeironde moet je rekenen op zo’n 2 à 3 uur/ ha. Doe je vervolgtoepassingen op dezelfde hoogte in de jaren nadien, kan je opnieuw met zaagbladen rijden, maar kan je ook kiezen voor slagmessen (Foto 5), omdat je dan door eenjarig hout gaat. De slagmessen kan je zelf slijpen en je kan er iets sneller mee rijden.