Waterwinst via ondiepe drainage

In de kersenteelt worden overkapte percelen steeds vaker voorzien van irrigatie. Als de overkapping voor de bloei gesloten wordt, is irrigatie een must onder regenkappen. Via ondiepe drainage in het midden van de grasbaan kan het regenwater deels afgevoerd en gerecupereerd worden. We onderzoeken of ondiepe drainage een alternatief is voor geboorde waterputten, aangezien een vergunning daarvoor steeds moeilijker wordt.

Opvulling sleuven

In het voorjaar van 2022 voorzagen we een vlak kersenperceel van ondiepe drainage. In het midden van de grasbaan werd een sleuf met een diepte van 30 cm en een breedte van 15 cm uitgefreesd. We kozen bewust voor ondiepe drainage. Het is niet de bedoeling om water uit de bodem te onttrekken zoals bij klassieke drainage, maar om regenwater op te vangen dat van de overkapping centraal op de grasbaan valt. We gingen na welke opstelling tot de meest efficiënte recuperatie leidt. Bij object 1 legden we de drainagedarm in de sleuf opgevuld met aarde (Foto 1). Bij object 2 vervingen we aarde door kiezel (Foto 2). Bij object 3 plaatsten we
eerst een plastiek folie in de sleuf, waarna de drainagedarm aangebracht werd. Vervolgens vulden we die sleuf op met kiezel (Foto 3).

De kosten voor aanleg (materiaal en arbeid) bedroegen ongeveer € 7.900/ha voor object 1. Bij object 2 en 3 lag de kostprijs respectievelijk 42 en 48% hoger. De proef werd op kleine schaal uitgevoerd en heeft daardoor invloed op de kostprijs. Er is geen kost berekend voor de opvang van het water in een bassin of opslagtank.

Efficiënte wateropvang

Na bijna een volledig jaar wateropvang via ondiepe drainage, werd er nauwelijks water opgevangen in de sleuf opgevuld door aarde. Dat zowel wanneer de kap open als gesloten was (winterberging). De meest ideale opstelling met het oog op wateropvang was object 3. De totale wateropvang bedroeg 193 m³/ha. Dat is ongeveer 65% van de jaarlijkse watergift bij overkapte percelen. Meer dan 95% van de wateropvang vond plaats wanneer de overkapping open was, namelijk van 1 juni tot 11 augustus.

Er werd 20% van het regenwater gerecupereerd. De wateropvang gedurende de overige 8 maanden bedroeg slechts 7 m³/ha (0,2%). Uit meetresultaten van juni 2022 werd een hogere efficiëntie bekomen bij intense buien in vergelijking met een volledige dag neerslag.

Toekomstbeeld

In 2023 dupliceerden we de proefopstelling uit object 3 op een hellend praktijkperceel in Zuid-Limburg, waarbij we de regenkap voor de bloei openden. Zo kon er een langere periode water opgevangen worden en de haalbaarheid van die techniek uitgeklaard worden. Naast de kosten voor aanleg van de ondiepe drainage, moeten we ook de aanleg van een waterbassin in rekening brengen om over recuperatie te spreken.