
Nieuwe voorzitter voor Stichting Soenen

- Dany Bylemans
-
Stichting Albert Soenen

In 1982 richtte de Raad van Bestuur van het Koninklijk Opzoekingsstation van Gorsem een Stichting op die een wetenschappelijke prijs uitreikt aan jonge onderzoekers. Met die prijs wilde het bestuur wetenschappelijk onderzoek in de fruitsector aanmoedigen. Robert Schoonheydt geeft na 12 jaar de fakkel van het voorzitterschap door.
Tot dusver reikte de Stichting 14 prijzen uit aan onderzoekers jonger dan 36 jaar. Tot 1997 werd de prijs om de twee jaar, nadien om de drie jaar uitgereikt.
Stichting Albert Soenen
De Stichting ontstond naar aanleiding van het pensioen van Prof. Albert Soenen, de eerste directeur van het Opzoekingsstation van Gorsem. Via schenkingen werd een financieel bedrag opgebouwd dat diende voor een regelmatige prijs, de laatste prijzen telkens ter waarde van 2.500 euro. Een Raad van Bestuur met negen leden beheert de Stichting. De meesten met een wetenschappelijke achtergrond en/of een goede kennis van de Vlaamse fruitteelt. In 2022 viert de Stichting haar veertigjarig bestaan.
Foto 1 – Manu Soenen, zoon van stichter Albert Soenen (links) en aftredens voorzitter Prof. em Robert Schoonheydt (rechts), flankeren de nieuwe voorzitter Prof. em. Roland Valcke van de Stichting Albert Soenen.
Een unieke internationale prijs
Zowel het langdurige bestaan, de regelmaat van haar prijzen als haar doel zijn uniek in de fruitsector. Dat doel is om doctoraatsonderzoek van hoge wetenschappelijke waarde te steunen en te belonen. Enkel onderzoek waarvan men inschat dat de resultaten ten dienste kunnen komen van de fruitsector en de fruitteler komen ervoor in aanmerking.
Bij ons weten is er nergens in de wereld een vergelijkbare wetenschappelijke prijs met fruitteelt als focus. De stad Sint-Truiden ondersteunt de werking van de Stichting jaarlijks met een bedrag van 5.000 euro dat gebruikt wordt om de continuïteit van de prijsuitreiking te verzekeren en als gaststad op te treden van deze unieke, internationale prijs.
In 1995 werd de prijs niet uitgereikt omdat geen van de ingezonden werken aan de criteria voldeed. In 2006 en 2020 werd er ook een tweede prijs uitgereikt, omdat het winnende werk en de tweede prijs in appreciatie van de juryleden en de toekenningscommissie zo aan elkaar gewaagd waren.
Van de 14 prijzen die zijn uitgereikt, zijn er meerdere die mee de basis legden voor concrete toepassingen in de fruitteelt van vandaag. In 1991 won Dirk Van der Straete met een werk dat het belang van ethyleen in gewassen onderzocht. In 1993 kaapte Hervé Van Tieghem de prijs weg met een werk rond feromoonverwarring. Het echte belang van een doctoraat wordt meestal pas zichtbaar na een tiental jaren verder onderzoek en ontwikkeling
De aftredende voorzitter
Prof. em. Schoonheydt was decaan van de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen van de KU Leuven. Hij is bovendien ontslagnemend bestuurder en lid van het dagbestuur van pcfruit. Prof. Schoonheydt gaf op 78-jarige leeftijd aan dat hij het voorzitterschap van de Stichting Soenen wilde doorgeven.
Zijn voorzitterschap startte in 2010. Toen werd de prijs verder geïnternationaliseerd. De meerderheid van de kandidaten is intussen zelfs buitenlander. Sinds de laatste twee prijzen worden ook internationale juryleden gezocht om de wetenschappelijke en praktische waarde van het doctoraatswerk in te schatten. Voor de laatste prijs, uitgereikt in 2020, deed men beroep op wetenschappers uit de Verenigde Staten, Zuid-Afrika en Nieuw-Zeeland om de ingediende werken te beoordelen. Vier juryleden beoordelen elk werk onafhankelijk op haar wetenschappelijke waarde en toepasbaarheid. De juryleden zijn stuk voor stuk expert in het vakgebied van het doctoraat dat deelneemt aan de prijs.
De laatste winnaar was een Belg, Dr. Stijn Vanderzande, met als onderwerp ‘Inzichten in de genetische controle van plantarchitectuur bij appel’. De laatste keer dat een Belg de prijs nog eens gewonnen had, was geleden van 2006.
De nieuwe voorzitter en bestuursleden
Prof. em. Roland Valcke neemt het voorzitterschap over. Hij was jarenlang actief op het vlak van plantenfysiologie aan de UHasselt. Een deel van zijn onderzoeksgroep focuste ook op fundamenteel onderzoek naar bacterievuur. De nieuwe voorzitter wil de internationalisering verderzetten, maar wil via communicatie ook inzetten op naambekendheid van de prijs en het bevattelijk voorstellen van het onderzoek aan niet-wetenschappers zoals fruittelers en de studerende jeugd.
In dezelfde Raad van Bestuur gaf Prof. em. Wannes Keulemans zijn ontslag als bestuurder en André Deroose als secretaris-penningmeester. Zij worden respectievelijk vervangen door Prof. Barbara Deconinck, die het labo Plantenbescherming leidt aan de KU Leuven, en Conny Doumen, administratief directeur van pcfruit.
Meer informatie over de Stichting en de voormalige winnaars vind je op www.pcfruit.be/nl/onderzoek/award-albert-soenen.