Deze inhoud is enkel voor abonnees. Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen.
Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.
Blauwe bessenteelt verlaten, geeft nieuwe mogelijkheden
- Alexander Kerbusch
-
pcfruit vzw
De voorbije decennia werd er op de toenmalige proeftuin van Tongeren heel wat werk verzet in verband met de oogstspreiding van blauwe bes. Vervroegen bleek niet zo moeilijk, maar een teelt verlaten, is een ander paar mouwen. Door de inzet van nieuwe genetica zijn we er nu in geslaagd de oogst duidelijk te verlaten. Het is teelttechnisch mogelijk althans, of het ook economisch interessant is, hangt uiteraard af van het afzetkanaal.
----------------------------------
Â
Deze inhoud is enkel voor abonnees.
Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen.
Â
Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.
Â
Blauwe bes is een piepjonge teelt die in geen tijd de wereld veroverde. Veredeling begon slechts een eeuw geleden. Vanaf de jaren ‘40 kwamen de eerste cultivars op de markt. Ook op die jonge teelt pasten telers eeuwenoude succesformules toe. Het seizoen vervroegen en verlaten, zodat er zo lang mogelijk bessen kunnen aangevoerd worden tegen een zo hoog mogelijke prijs, was uiteraard de sleutel.
Oogstspreiding is langzaam, maar zeker mogelijk
Door verschillende rassen in te zetten, creëer je bij blauwe bes al redelijk wat oogstspreiding, zeker in vergelijking met andere soorten kleinfruit. Er zijn uiteraard beperkingen. De spreiding tussen de vroegst rijpende rassen, zoals Duke, en de laatst rijpende, zoals Eliott, is slechts zeven weken. Om die oogstspreiding te verbreden kan je uiteraard trucjes inzetten, zoals planten in een warme serre of koud warenhuis plaatsen of plantgoed koelen, maar die tactieken hebben hun kostprijs. Kijken naar nieuwe genetica is een andere piste. Zit de oplossing in nieuwe rassen?
Nieuwe genetica
De rassen die we in onze contreien tot op vandaag telen, zijn Northern Highbush. Maar blauwe bes wordt mondiaal geteeld en omdat Northern highbush tijdens de rustperiode in de winter koude nodig heeft om kwalitatief fruit te geven, is dat in warmere klimaten geen optie. In het Zuiden werd er daarom in veredelingsprogramma’s andere genetica aangeboord, Southern Highbush en Rabbiteyes. De rassen met Zuiderse roots mogen dan wel minder koude nodig hebben, maar er zijn andere uitdagingen als je ze wil telen in onze klimaatzone. Om die uitdagingen in kaart te brengen, zetten we die Zuiderse rassen in proef.
Winterteelt Ventura
In 2019 werden planten van het ras Ventura (Southern highbush, Fall Creek) in een verwarmde serre van pcfruit geplaatst. Die verwarmden we vanaf 15/10/’19 op een temperatuur van 12°C ‘s nachts en 18°C overdag. We testten verschillende inzetdata uit, waarbij planten in de serre kwamen vanaf de eerste week van oktober tot de eerste week van november. Daar ondervonden we enkele pijnpunten.
Lage producties
We konden pas een redelijk volume bessen plukken vanaf het voorjaar en de groei was onstuimig. In 2020 werd de proef herhaald na het nemen van enkele maatregelen, zoals een rigoureuze winter- en zomersnoei en uitbuigen van takken. Het mocht niet baten. Hetzelfde patroon tekende zich af, enkel de totale productie lag wat hoger. Ventura is eerder een vroege voorjaarsteelt dan een winterteelt, zelfs wanneer je de hele winter stookt. Nefast voor de kostprijs dus.
Warenhuisteelt Sky Blue en Centra Blue
Sky Blue (Foto 2) en Centra Blue (Foto 1) (Plant and Food Research) behoren tot een nieuwe generatie Rabbiteyes. Tot hier toe hadden Rabbiteyes een slechte reputatie, want de eerste generatie rassen had een inferieure fruitkwaliteit, maar daar is duidelijk verandering in gekomen.
Sinds voorjaar 2021 staan er op pcfruit planten in een warenhuis. Wat vanaf het eerste jaar meteen opviel, waren de goede fruitkwaliteit en smaak en de mogelijkheid om rijpe bessen zeer lang aan de plant te laten hangen, helemaal tot in november. Dat alles, zonder schade van Drosophila suzukii of enig ander kwaliteitsverlies. Productie van deze fase 1-rassen werd niet gemeten. Dat gebeurt pas wanneer door de werkgroep beslist wordt om ze naar fase 2 (van het rassenonderzoek) te brengen en we meer diepgaand onderzoek kunnen verrichten.
Zo onderscheiden Sky Blue en Centra Blue zich
- Volgens de informatie van de raseigenaar is het nodig beide rassen gelijktijdig aan te planten, omdat ze elkaar bestuiven.
- Beide rassen houden hun blad in de winter.
- We raden de aanplant buiten af o.w.v. de late rijpingsperiode en omdat nog niet gekend is hoe winterhard de planten zijn. De planten op pcfruit overwinterden tot nu toe zonder problemen in een niet-verwarmd warenhuis.
- Planten van beide rassen zijn vrij verkrijgbaar via de Franse boomkwekerij Multibaie. PVR (bijdrage voor de veredelaar) wordt automatisch afgehouden.
