Deze inhoud is enkel voor abonnees. Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen.
Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.
Een triest verhaal over wegkwijnende perenbomen
- Gertie Peusens
-
pcfruit vzw
Telers en voorlichters kaarten regelmatig aan dat er binnen de perenteelt tal van bomen wegkwijnen. Stilvallende groei, vroegtijdige herfstverkleuring en kleinere vruchten met weinig kleur en smaak zijn maar enkele symptomen die we zien terugkomen. Dat fenomeen vormt een bedreiging voor onze perenteelt, die ondertussen economisch en qua areaal uitgegroeid is tot onze belangrijkste fruitsoort, niet in het minst omdat ze zo sterk export georiënteerd is.
----------------------------------
Â
Deze inhoud is enkel voor abonnees.
Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen.
Â
Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.
Â
Wat is Pear decline?
De verkleuringssymptomen duiden mogelijk op Pear decline (PD), een besmetting met het fytoplasma Candidatus Phytoplasma pyri. Vaak bevestigen moleculaire testen dat vermoeden. Het is echter onduidelijk in welke mate de ziekte aanwezig is, hoe de verspreiding ervan verloopt en vooral, onder welke omstandigheden geïnfecteerde bomen de aftakelingssymptomen vertonen.
Wellicht zijn er tal van (nog onbekende) factoren die daarin een rol spelen. Denken we bv. aan de oorsprong van de besmetting (mogelijk al in boomkwekerij en/of boomgaard), de manier van verspreiding (enthout en/of perenbladvlo) en de aanwezigheid van stimulerende of remmende parameters (rasgevoeligheid, gebruik van tussenstam, droogtestress…).
Financiering goedgekeurd
Die vragen proberen we te beantwoorden binnen twee projecten. Het EIP (Europese innovatiepartnerschappen) werkt met operationele groepen die het beeld proberen scherper te stellen voor zoveel mogelijk van die factoren. Ook het VLAIO landbouwtraject, werd aangeschreven om financiering ter beschikking te stellen om aan een oplossing te werken. Beide zijn goedgekeurd, daardoor kon pcfruit op 1 mei 2024 het EIP-project ‘Tackle Pear decline’ lanceren. VITO is de onderzoekpartner en zoekt mee naar oplossingen en antwoorden.
Dit weten we al
Fytoplasma’s zijn celwandloze bacteriën die in de floëemvaten van planten voorkomen. In geïnfecteerde perelaars zijn ze gedurende het groeiseizoen aanwezig in bovengrondse delen: twijgen, knoppen, bladeren, zelfs vruchten. Doordat het floëem elk jaar opnieuw in de lente opgebouwd wordt en in de herfst afgebroken, vertoont de concentratie aan bacteriën niet alleen schommelingen tijdens het seizoen, maar ook tussen de verschillende plantendelen. Tegen het einde van de zomer/begin herfst is het gehalte in de twijgen en bladeren het hoogst en treedt ook de typische bladverkleuring op.
In de wortels van de onderstammen komen ze het gehele jaar voor in een hogere concentratie. De symptoomexpressie van PD varieert naargelang de gevoeligheid van het ras en/of onderstam. In hoeverre de onverenigbaarheid tussen ras en onderstam daarbij een rol speelt, is nog niet duidelijk. Evenmin als het effect van het bodemtype en/of droogtestress.
Het stappenplan
Binnen het EIP-project willen we eerst de aanwezigheid van de symptomen in kaart brengen aan de hand van een enquête bij getroffen telers en de verspreiding in Vlaamse boomgaarden in beeld brengen. Voor dat laatste maken we ook gebruik van remote sensing, met focus op het in kaart brengen van de verspreiding binnen aangetaste boomgaarden en relaties te leggen met bv. bodemgegevens en stressfactoren. Uit die data bepalen we dan de parameters die het meest bijdragen tot de aanwezigheid van Pear decline. Ook de invloed van de ziekte op het suikergehalte en de vruchtmaat gaan we evalueren.
Enkele telers gaven reeds aan bepaalde maatregelen bij wegkwijnende bomen toe te passen, al dan niet met herstel tot gevolg. Het effect van enkele maatregelen gaan we op meerdere locaties met elkaar vergelijken.
Ten slotte zullen we bij enkele nieuwe perenrassen (Fred, Celina, Red Modoc…) de aanwezigheid van het fytoplasma in het ras en de onderstam met behulp van moleculaire testen nagaan en het voorkomen van onverenigbaarheid al dan niet uitsluiten.
De resultaten van de operationele groep geven ons niet alleen een zicht op de status van het probleem, maar vormen ook een basis voor het VLAIO-project dat in 2025 van start zal gaan.
Oproep!
Om het onderzoek zo succesvol mogelijk te maken, kunnen we alle input gebruiken. We doen dan ook deze oproep tot alle telers (boom-, fruitteler) die de laatste jaren wegkwijnende bomen in hun boomgaarden vaststelden. Wil jij graag meewerken aan het onderzoek en jouw ervaringen delen door de enquête in te vullen? Stuur dan een mailtje naar gertie.peusens@pcfruit.be of tim.belien@pcfruit.be.
