Deze inhoud is enkel voor abonnees. Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen.
Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.
Fruittelen in tijden van oorlog
De Russische invasie van Oekraïne, op 24 februari 2022, was het begin van de aanvalsoorlog, die tot vandaag nog steeds geen einde kent. Rusland viel buurland Oekraïne vanuit allerlei hoeken binnen. Dat was de tot nog toe grootste escalatie van de Russisch-Oekraïense Oorlog die sinds 2014 gaande is. Bijna twee jaar later, liggen soldaten langs beide kanten, nog steeds onder vuur.
----------------------------------
Â
Deze inhoud is enkel voor abonnees.
Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen.
Â
Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.
Â
En de boer, die ploegde voort
In de schaduw van het voortdurende conflict in Oekraïne, lijden de landbouwproducenten aanzienlijke verliezen. Van verwoeste landbouwgebieden, tot bedorven en afgestorven gewassen, maar ook in termen van export en het genereren van winsten, snijdt de oorlog tot op het bot. Oekraïne, de graanschuur van Europa en de wereld, ziet af. In het jaar 2022 onderging het Oekraïense landbouwlandschap aanzienlijke veranderingen en werd het herschapen tot oorlogsgebied.
De productie van granen, groenten en fruit is onderuitgegaan. Ook in 2023 heeft de oorlog een grote impact gehad op de land- en tuinbouwactiviteiten van Oekraïne:
- Graan: terugslag van -40%
- Groenten: De groenteproductie ging achteruit met -25%
- Fruit: kende een kentering van -20%.
Toch houdt de plaatselijke bevolking vast aan de traditionele landbouwpraktijken, zoals fruittelen, want fruittelen is zowel een bron van hoop als een symbool van veerkracht geworden voor de lokale gemeenschappen.
Het belang van fruittelen
Oekraïne is een belangrijke speler op het gebied van landbouw. Zo geniet het land vruchtbare grond en een gunstig klimaat voor landbouwactiviteiten. Fruittelen in Oekraïne heeft diepe historische wortels en vormt een integraal onderdeel van de agrarische sector. De laatste paar jaar nam het fruitareaal in Oekraïne en Polen ziender ogen toe. Dat bracht ook een impact op de Belgische markt teweeg, evenals in de fruitexport.
Boomgaarden in Oekraïne produceren een verscheidenheid aan fruit, van appels en peren tot pruimen, kersen en druiven. Die gewassen zijn niet alleen van essentieel belang voor de voedselvoorziening van de binnenlandse bevolking, maar ook voor de (verre) export, waardoor ze een belangrijke economische rol spelen op de wereldwijde fruitmarkt.
Oorlog en landbouwuitdagingen
De oorlog in Oekraïne heeft enorme uitdagingen met zich meegebracht voor de landbouwsector. Boeren worden geconfronteerd met een constant dreigende situatie, waarbij hun land en gewassen het risico lopen verwoest te worden door gevechten. Bovendien hebben de veranderende geopolitieke omstandigheden de toegang tot markten beïnvloed en de logistiek bemoeilijkt. De graanexport viel stil en de gewassen op het veld werden vernield. De graanschuur van Europa en de wereld zat enige tijd geblokkeerd en een cascade aan graanverwerkingsbedrijven over de hele wereld moest zich heroriënteren.
Het appelareaal kreeg een grote weerbots van het oorlogsconflict (-22% oogst in 2022) en ook aardbeien kenden een dip van oogst (-13%). Over het algemeen kende de fruitoogst voor binnenlands gebruik een daling van -10,2%. De verliezen voor export waren aanzienlijk groter en tot op heden onbecijferd.
Fruitproductieregio's veelal gevrijwaard
De laatste jaren kenden de Oekraïense tuinbouwgebieden een aanzienlijke verschuiving voor wat betreft productiegebieden. De tuinbouw kent een grote afhankelijkheid ten aanzien van beschikbaar water. Vele bedrijven verhuisden daarom richting regio’s waar irrigatiemogelijkheden voor handen waren evenals afzet van hun product mogelijk was.
Zo emigreerde de fruitteelt vanuit de traditionele regio’s naar veiligere havens. In 2022, kende de Cherkasy-regio (+30%), Kirovohrad-regio (+26%) en de Lviv-regio (+9%) een groei in fruitteelt. De Mykolaiv-regio oogstte zelfs het dubbel aantal druiven ten aanzien van het voorgaande jaar en de Cherkasy-regio kwam de kersenteeltregio’s top 10 ranking binnengeklommen.
De Oekraïense appelmarkt ligt dan wel al drie jaar lam/verzadigd. Heel wat appels voldoen niet aan de exporteisen en steeds meer arealen beginnen in volle productie te komen. Dat is een desastreus probleem. Daarbovenop kwam ook dat maritiem transport onmogelijk was gedurende een groot deel van 2022 en 2023. Heel wat rijp fruit werd daardoor de afgelopen oogstseizoenen niet geplukt.
De zachtfruitmarkt van Oekraïne vertoeft in betere aarde. Hoewel export de afgelopen twee jaar moeilijk verliep, tot onbestaande was, bleef het volume aan bessen overzichtelijk en handelbaar. Tevens wordt veel zachtfruit te Oekraïne via de diepvriesindustrie verwerkt. De prijzen voor wat betreft zachtfruit vertoeven in stabiele wateren.
Veerkracht en gemeenschapszin
Ondanks de uitdagende omstandigheden van oorlog en instabiliteit hebben veel Oekraïense boeren vastgehouden aan hun eeuwenoude tradities, als een manier om te overleven, maar ook om een gevoel van normaliteit en gemeenschap te behouden.
Fruittelers hebben innovatieve methoden ontwikkeld om hun gewassen te beschermen en om te gaan met beperkte middelen. Boeren in Oekraïne erkennen het belang van het behoud van natuurlijke hulpbronnen en werken aan methoden die de vruchtbaarheid van de grond behouden, zelfs te midden van conflictgebieden. Die focus op duurzaamheid is niet alleen gericht op het overleven van de huidige crisis, maar ook op het opbouwen van een veerkrachtige landbouwsector voor de toekomst. De solidariteit binnen dorpsgemeenschappen speelt een cruciale rol bij het overwinnen van de uitdagingen die de oorlog met zich meebrengt.
Conclusie
De oorlog in Oekraïne vereist vastberadenheid en veerkracht van de lokale bevolking. Terwijl ze geconfronteerd worden met de harde realiteit van oorlog, blijven de boeren er vasthouden aan hun land en tradities als een manier om een stukje normaliteit te behouden te midden van chaos. Het telen van fruit is niet alleen een agrarische activiteit; het is een symbool van hoop, veerkracht en de kracht van gemeenschap in het aangezicht van tegenspoed.
De Oekraïense landbouwer blijft voortwerken, zoekt naar mogelijkheden om hun problemen op te lossen en ondersteunen de Oekraïense economie. De economie die ooit weer zal floreren
