Opvangen van regenwater of alternatieve bronnen inschakelen

In bepaalde periodes valt er te veel water, dat we graag zouden gebruiken in periodes van droogte. pcfruit geeft advies over de plaatsing van folievijvers, bufferbassins, watersilo’s of open putten. De berging kan ook ondergronds via betonkelders of opslagvaten of -putten. Momenteel loopt daarvoor het Klimrek-T project, waarvoor je je kan aanmelden. De regenwateropvang kan van het eigen bedrijf zijn, zoals het water van je loodsen, trekpoelen onderaan hellende landbouwpercelen, hergebruik van sorteerwater, maar ook verzameld regenwater van regenkappen van kleinfruit of kersen. Omdat bij het gebruik van regenkappen de hoeveelheid neerslag slechts op een zeer kleine strook tussen de rijen terechtkomt, gaan we na of het de moeite loont de overmaat van water te recupereren of onmiddellijk om te leiden naar de wortelzone van de planten.

Het water kan ook van derden afkomstig zijn, zoals regenwater van loodsen van industriegebouwen, restwater uit de industrie of gezuiverd water van rioolwaterzuivering. Voor beide laatste is het hergebruik voor irrigatie sinds 2022 stopgezet, omwille van de potentiële aanwezigheid van PFAS en andere verontreinigingen. Je wil als fruitteler uiteraard geen vervuiling van anderen jouw landbouwgrond laten bezoedelen.

Toch blijven we in overleg met overheden en bijvoorbeeld Aquafin om de belemmeringen, die te maken hebben met voedselveiligheid en milieu, duidelijk af te bakenen en toekomstig gebruik mogelijk te maken.

Betere infiltratie in een bodem die het water beter vasthoudt

Het verhogen van het koolstofgehalte in de bodem heeft een spectaculaire invloed op het beter indringen van water en ook op het vasthouden van dat water in de bodem. Het koolstofgehalte wordt typisch verhoogd door toediening van organisch materiaal (mulchen of inwerken). Dat lukt daarnaast ook door het inzaaien van groenbemesters, of beter nog, een selectie van (zoveel mogelijk) verschillende kruidige planten. Dat toonden we aan in onze proeven regeneratieve landbouw. Die principes worden gedemonstreerd in een nieuw demoproject vanaf 2024. Alles wijst erop dat via die techniek de voordelen voor de landbouw en voor het landschap of de maatschappij parallel lopen.

Bij aardbeien gebruiken we de techniek van drempeltjes tussen de aardbeiruggen. Om die drempels te maken, werd een speciale machine ontwikkeld (Foto 4). Het leidt naast minder erosie, ook tot het beter vasthouden van water op het perceel.

Peilgestuurde drainage en het gebruik van stuwtjes

Bij peilgestuurde drainage monden drainages niet uit in de sloot. Wel in een verzameldrain met op het einde een peilput, waarin manueel het niveau van de grondwatertafel geregeld kan worden. De kostprijs van het ombouwen van een klassieke drainage naar een peilgestuurde (1.000 à 2.000 euro/ha) geeft perspectief voor een snelle terugverdientijd. Het is niet toepasbaar in glooiende landschappen en heeft geen zin in gronden met een te lage grondwatertafel. Op andere plaatsen kan het wel bijdragen om het water dat de grond opgeslagen heeft, beschikbaar te houden voor de bomen tijdens een latere periode. Perenboomgaarden lenen zich ook tot het verhogen van de grondwatertafel, in tegenstelling tot kersen. Het plaatsen van stuwtjes in kleine grachten is een alternatief dat het overwegen waard is.