Deze inhoud is enkel voor abonnees. Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen.
Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.
Kwalitatieve kersen? Dat bepaal je zelf!
- Ann Schenk
-
VCBT
Kersen zijn erg gevoelig, dat weet iedereen. Vooral de weeromstandigheden kort voor en tijdens de oogst zijn allesbepalend voor de kwaliteit. Als teler heb je die niet in de hand, maar je kan wel rekening houden met de omstandigheden en er zo het beste van maken. We geven je wat tips, wellicht een aantal triviale en een aantal minder voor de hand liggende, resulterend uit ons meest recente onderzoek. Je kersen uit de zon houden en uitdroging in het veld vermijden, zijn de voornaamste maatregelen!
----------------------------------
Â
Deze inhoud is enkel voor abonnees.
Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen.
Â
Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.
Â
Naast de tips voor in het veld geven we je ook resultaten van de mogelijke bewaartechnieken van kers die VCBT recent onderzocht. We schaften een hydrokoeler aan om o.a. kersen te koelen en onderzochten DCA-technologie voor kers. Gebruik de tips, op basis van de resultaten van dat onderzoek en gegevens van collega’s, tijdens het komend kersenseizoen.
Aandacht in het veld is cruciaal
Je moet de kersen meteen bij oogst, nog in het veld, beschermen tegen opwarming en/of uitdroging, want vanaf het moment dat de kers van de boom loskomt, start het kwaliteitsverlies. Pluk bij voorkeur op een niet te warm moment van de dag. Kersen warmen snel op: in de zon kunnen ze 6°C opwarmen in 6 minuten (Figuur 1)! Leg de plukkers daarom goed uit hoe ze te werk moeten gaan, want zij hebben jouw oogst in handen. Hanteer daarbij deze goede werkwijze:
- Kersen knip je best met een zo lang mogelijke steel, want dat remt de rijping.
- Eens de kersen zijn geplukt, plaats je de kisten in de schaduw. Staan ze toch in de zon, dek ze dan meteen af, bv. met een vochtige doek (lichte kleur). In figuur 1 zie je duidelijk dat kersen die afgedekt zijn, of in de schaduw staan, nauwelijks opwarmen in vergelijking met vruchten in de zon.
Let wel op: het afdekdoek dient enkel om de kersen te bedekken in de zon tot ze in het koelhuis zijn. Daar moet je het doek er weer afhalen om de kersen goed te kunnen inkoelen.
Door de vruchten in het veld af te dekken, beperk je ook het vochtverlies van de stelen. Kersen zijn extreem gevoelig voor vochtverlies en kunnen op een hete dag op één uur tot 1,5% van hun eigen gewicht aan vocht verliezen. Alle maatregelen die je nadien treft, zoals snelle inkoeling of speciale verpakkingen, vallen in het niets als de kersen in het veld al te veel hebben afgezien. Snel afvoeren van het veld naar koelere oorden is de boodschap!
Snel inkoelen, maar met beleid
Geoogste kersen zijn geen dood product. Ze ademen en de energie daarvoor komt uit de eigen kersensuikers. Dat betekent dat kersen zichzelf uitputten. Een hoge ademhaling resulteert in een korte houdbaarheid van de vruchten en dat vermijd je dus liever. Algemeen ademen kersen ongeveer dubbel zoveel als appels bij een temperatuur rond 0 tot 10°C. Rond 1°C ligt die ademhaling op een erg laag niveau. Bij stijgende temperatuur gaat ze vliegensvlug de hoogte in. Daarom moet je kersen snel inkoelen naar die lage temperaturen. Dat kan m.b.v. hydrokoeling.
In de proeven van VCBT zien we telkens een positief effect van hydrokoeling op de steelkleur na bewaring. Bij hydrokoeling is het belangrijk dat het water niet van te grote hoogte op de kersen valt om schade, zogenaamde pitting, te voorkomen. Ook doorstroomkoeling, waarbij de koude lucht doorheen de kisten met kersen wordt getrokken, is geschikt.
Als je de kersen nog moeten sorteren, mag je ze niet meteen té koud maken om sorteerschade te voorkomen. Inkoelen tot 5°C volstaat, maar die periode bij 5°C mag niet te lang duren, want dat is niet optimaal. Na het sorteren, ga je de kersen meteen dieper koelen tot rond 1°C. Bij koeling in een gewone koelcel hou je de vochtigheid hoog en koel je best niet met té koude lucht om te vermijden dat de stelen uitdrogen.
Regen vóór de oogst is boosdoener voor barsten
Winkler (2020) onderzocht het barsten van kersen bij o.a. cv. Sweetheart. Hij keek naar de wateropname en het barsten van ongeplukte en geplukte kersen die beregend werden en geplukte kersen die werden ondergedompeld. Hij stelde vast dat de geplukte ondergedompelde kersen het snelst barsten vertoonden, daarna volgden de ongeplukte beregende en tenslotte de geplukte beregende. Die laatste groep kersen ondergaan in feite een beetje wat een kers meemaakt als je gebruik maakt van hydrokoeling met een douchesysteem. Een regenbui vóór de oogst is dus een groter risico op barsten, een hydrokoeling geeft wellicht een kleiner risico.
VCBT onderzocht nog of calciumtoevoeging aan de hydrokoeler een voordeel biedt. De resultaten tonen geen verschillen aan in pitting of rot: de hoge calciumconcentratie in het hydrokoelwater leidde niet tot minder rot of pitting. We zagen wel meer bruine stelen naarmate de concentratie CaCl2 verhoogde.
Lange bewaring: tal van opties
Hoewel we kersen als een echt seizoenproduct zien, is er soms toch nood om ze kort te bewaren. Bewaring tot- enkele weken is goed mogelijk, maar een bewaarde kers heeft meestal wat minder glans dan een echt verse kers. Om dat tegen te gaan, zijn er verschillende opties:
- Voor korter of langer transport zijn er verpakkingen met gewijzigde atmosfeer: de zogenaamde MAverpakkingen. Dat zijn meestal een type zakken die je in de EPS-kist kan gebruiken zoals het type Xtendof Lifespan-zakken. Die zakken worden gesloten met een clip of soms eenvoudigweg dichtgeknoopt.
- Er zijn ook de Janny MT-boxen, die we vorig jaar uitgebreid testten. De Janny MT-box is een gesloten plastiek pallox die je gasdicht kan afsluiten met een plastiek deksel. In het deksel van de box zitten zes membranen die semi-doorlaatbaar zijn voor zuurstof en CO2. Afhankelijk van welk fruit in de box bewaart, sluit je meer of minder membranen af met een deksel en zo regel je als teler zelf de concentratie zuurstof en CO2 in de box. Als je wil werken met de boxen, moet je de gassen in de box wel zelf goed opvolgen.
- Je kan kersen ook in hoezen of ULO-koelcellen op gewijzigde atmosfeer bewaren, zoals appels. Ook DCA (dynamisch gecontroleerde atmosfeer) bewaring voor kers is mogelijk en zal VCBT nog verder onderzoeken.
Bronnen:
Toivonen, P.M.A., 2017. Importance of Managing Humidity and Temperature from Harvest to Packinghouse. (www.poscosecha.com/es/publicaciones).
Winkler, A., Blumenberg, I., Schurmann, L., Knoche, M., 2020. Rain cracking in sweet cherries is caused by surface wetness, not by water uptake. (doi.org/10.1016/j.scienta.2020.109400)
