Deze inhoud is enkel voor abonnees. Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen.
Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.
De Aziatische walnootmot binnenkort ook in België?
-
NPVPA
De Aziatische walnootmot (AWM), Garella musculana Erschov, komt oorspronkelijk uit Centraal-Azië (Tadzjikistan, Oezbekistan). In Zuidoost-Europa, Italië (Veneto 2021), Oekraïne, Krim, Bulgarije, Roemenië en Turkije breidt de nachtvlinder snel uit. Recent dook hij ook op in het Verenigd Koninkrijk. De oogstreductie kan tot 70% oplopen. Er is verhoogde waakzaamheid voor die schadelijke rupsen bij walnoottelers en pcfruit. De AWM behoort tot de Nolidae (visstaartjes) familie. Een synthese van enkele buitenlandse gegevens volgt in dit artikel.
----------------------------------
Deze inhoud is enkel voor abonnees.
Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen.
Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.
Herkenning
De geribde eitjes, 0,5 mm, zijn oranjegrijs tot roodgrijs. De rups is lichtgroen tot groenbruin of een roodbruin patroon gevormd door kleine bruine vlekjes en stippen. De ontloken rups is 2-3 mm lang met donkerbruine kop. De volgroeide rups is 15-20 mm lang, 5 mm breed en licht behaard. De bruingrijze vlinder (Foto 1) valt niet op. De vleugelbreedte is 23 tot 28 mm breed en de lichaamslengte is 8-9 mm. De voorvleugel is meestal loodgrijs met enkele witte zwarte banden en lijnen. Ook de ondervleugel is grijs. De dunne antennes zijn bruin en de onderzijde van de vleugels is lichtgrijs. Er is geen duidelijk uiterlijk geslachtsverschil.
Levenscyclux
De temperatuur speelt een grote rol in de opbouw van de generaties. Hoe warmer, hoe explosiever. Dat kan tot vier generaties oplopen in warme klimaatregio’s (in België wellicht minder). In mei-juni komt de eerste generatie nachtvlinders tevoorschijn. In juli-augustus heb je de tweede generatie. Dan is de populatie van de vlinders het grootst. De piekschade is eind augustus.
Het wijfje legt 30-120 eitjes, dikwijls per twee of drie en meestal waar twee kleine noten elkaar raken. Gewoonlijk is er één rups per noot, maar eventueel twee tot drie rupsen per noot. Er zijn vijf larvestadia die 25 tot 40 dagen duren afhankelijk van de temperatuur. De volwassen AWM leeft 21 dagen en voedt zich met nectar.
De eerste twee generaties verpoppen gedurende tien dagen in het gras of op de takken, enkele meters hoog. Vanaf begin oktober zijn er overwinterende typisch witte cocons. Groepsgewijs zijn er meestal tien stuks onder de losse boomschors of in diepe schorskloven. Je vindt ze vlot.
Schadebeeld
Er is een gang (galerij) tot 6 cm lang in het merg in de kruidige, ditjarig scheut en de bolster. De nootschade kan ernstig zijn als de notenschaal nog niet verhout is. Typisch zijn de zwart opgestapelde uitwerpselen bij het ingangboorgat bij de scheut (Foto 2) bij de eindbot of de noot (Foto 3). Het uitgangsboorgat is groter en bevat geen uitwerpselen. In september verschijnt de bladnecrose (max. 2 cm) veroorzaakt door de rups. De aangetaste scheuten zijn dikwijls geel en verwelken.
De herfstgeneratie komt enkel voor in de bolster en niet in de noot. De aangetaste noten vallen vroegtijdig. Een rups kan meerdere noten aantasten. De aangetaste jonge bolster geeft een misvormde noot. Als er weinig noten zijn, dan zijn er meer scheutaantastingen.
Wat moet je weten?
Verwarring met andere plaaginsecten mogelijk
De rupsenvraatschade van de fruitmot (Cydia pomonella) in de noot, de gestippelde houtvlinder (Zeuzera pyrina) in de scheuten en de walnootboorvlieglarven (Rhagoletis completa) in de bolster.
Waardplanten
Hoofdzakelijk bij walnoot/okkernoot (Juglans regia), zwarte walnoot (Juglans nigra), recent bij amandel (Prunus dulcis) en populier (Populus), vnl. monofaag. Van rasgevoeligheid is nog niets bekend.
Natuurlijke vijanden
Natuurlijke vijanden spelen een grote rol in de populatie opbouw. 16 soorten parasitoïden en predatoren werden o.a. gevonden bij de gewone sluipwespen, schildwespen, loopkevers en mieren. Talrijkst zijn de sluipwespen nl. een Trichogramma species, Pimpla spuria en P. instigator. De rups is soms geïnfecteerd door de bacterie Bacillus thuringiensis en schimmel Beauveria bassiana. Waarschijnlijk is er ook predatie door vijanden van de fruitmot, o.a. insectenetende vogels.
Lokmiddelen
Er bestaan geen feromonen. Vallen met melasse (nectar trekt aan) of licht werken wel.
Bestrijding
Voorlopig is niets toegelaten. Mogelijk hebben de toegelaten GBM tegen fruitmotten deels een positief neveneffect.
Quarantaine insect
In 2020 werd de Aziatische walnootmot op de lijst van EPPO 2 actielijst geplaatst, zodat fytosanitaire maatregelen vnl. betreffende plantgoed in voege treden. Naast zijn oorsprongsgebied (Centraal-Azië) werd de AWM ook reeds waargenomen in het Verenigd Koninkrijk, Oekraïne, Turkije, Bulgarije, Roemenië, Zuid-Rusland en in het najaar van 2021 in Italië. Het overbruggen van afstanden gebeurt niet op eigen kracht. Ze liften mee met uitgevoerde goederen, vandaar de verspreiding.
