Deze inhoud is enkel voor abonnees. Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen.
Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.
Waterwinst via ondiepe drainage?
- Victoria Nelissen
-
pcfruit vzw
In de kersenteelt worden overkapte percelen steeds vaker voorzien van irrigatie. Zeker wanneer de overkapping reeds voor de bloei gesloten wordt, kan irrigatie onder regenkappen tijdens droge periodes nodig zijn. Kan opvang van regenwater via ondiepe drainage een mogelijke waterbron zijn?
----------------------------------
Â
Deze inhoud is enkel voor abonnees.
Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen.
Â
Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.
Â
In de kersenteelt worden overkapte percelen steeds vaker voorzien van irrigatie. We onderzochten of ondiep drainagewater een alternatief kan zijn voor grondwater, vermits het verkrijgen van een vergunning voor geboorde putten steeds moeilijker wordt. Via ondiepe drainage in het midden van de grasbaan kan een deel van de neerslag immers afgevoerd en, na opslag, ook gerecupereerd worden.
Vlak perceel
In het voorjaar van 2022 werd een vlak kersenperceel op pcfruit voorzien van een ondiepe drainage. In het midden van elke grasbaan freesden we een sleuf met een diepte van 30 cm en een breedte van 15 cm uit. We kozen bewust voor ondiepe drainage, omdat het niet de bedoeling is om water uit te bodem te onttrekken zoals bij klassieke drainage. Het opzet was om een deel van de neerslag die van de overkapping centraal op de grasbaan valt, op te vangen.
De sleuven werden met drie verschillende materialen opgevuld om na te gaan welke opstelling tot de meest efficiënte recuperatie leidt. Bij object 1 werd de drainagedarm in de sleuf gelegd en de sleuf werd opgevuld met aarde (Foto 1). Bij object 2 werd de aarde vervangen door kiezel (Foto 2). Bij object 3 tenslotte legden we eerst een plastiek folie in de sleuf waarna de drainagedarm aangebracht werd. De sleuf werd vervolgens opgevuld met kiezel (Foto 3).
Prima opvang!
Er werd nauwelijks water opgevangen wanneer de sleuf enkel met aarde opgevuld werd, zowel wanneer de kap in de zomer open was als wanneer de kap gesloten was (winterberging). De meest ideale opstelling met het oog op wateropvang was object 3 (plastiek folie + kiezel). In de periode van mei 2022 tot 14 november 2023 werd in totaal 3,2% van de neerslag gerecupereerd. Dat kwam neer op 303 m³/ha. Het grootste aandeel daarvan werd opgevangen tijdens de zomermaanden (257 m³/ha), wanneer het regenwater centraal in de grasbaan valt (direct boven de drainageslang). Als je geen folie onder de drainageslang legt, wordt er minder water opgevangen. Wij konden op die laatste manier in de zomermaanden slechts 101 m³/ ha recupereren. Dat is slechts een derde van het object met folie.
Hellend perceel
De proefopstelling van het vlakke perceel werd in 2023 – 2024 gedupliceerd op een hellend kersenperceel (hellingspercentage ±5%). Voor die opstelling werd enkel gewerkt met de combinatie van ondiepe drainage, folie en kiezel. Gedurende de periode juni 2023 – april 2024 (10 maanden) werd er zo’n 6,7% van de neerslag opgevangen. Dat komt overeen met meer dan 600 m³/ha, wat aanzienlijk meer is dan bij het vlakke perceel. De meeste neerslag werd er ook opgevangen wanneer de kappen afgerold waren. Wanneer de kappen in de winter terug opgerold waren, werd 3,5% van de neerslag opgevangen. Ook dat is meer in vergelijking met een vlak perceel, waar in de winter rond 1% kon worden opgevangen.
Kostprijs
De kost voor de aanleg van de ondiepe drainage (materiaal en arbeid met plastiek folie en kiezels) bedraagt naar schatting ongeveer €16.000/ha. Door in het midden van elke grasbaan een drainageslang in te werken, loopt de kost aan arbeid en materiaal snel op. Daarnaast komt er ook nog de kost voor de wateropvang bij. Voor een perceel van 2 ha heb je een opslag nodig van 1.000 m³. Voor drainage en opslag komen we dan al snel aan ± € 55.000. Daarboven op komt dan nog de kost voor de pomp en de aanleg van de irrigatie.
Besluit
Via ondiepe drainage kan je, voornamelijk wanneer de regenkappen zijn afgerold, een deel van de neerslag opvangen en inzetten als irrigatiewater onder regenkappen bij kers. We merken daarbij op dat het
niet de bedoeling is om alle neerslag op te vangen, het blijft immers wenselijk dat het merendeel van de neerslag kan infiltreren in de grasstrook. Verder is de hoeveelheid neerslag die kan opgevangen worden afhankelijk van de duur dat de kappen afgerold zijn, de neerslag die er gedurende die periode valt, de hellingsgraad van het perceel… De kostprijs voor aanleg van ondiepe drainage in combinatie met wateropvang is echter zeer hoog en is vandaag niet renderend.
Meer info?
Voor meer informatie kan u mailen naar victoria.nelissen@pcfruit.be en ann.gomand@pcfruit.be of terecht op www.vlaanderenwaterproof.be.
