Appelteelt in Trentino en ondergrondse koelcellen van Melinda
- Jef Vercammen & Filip Debersaques
-
pcfruit vzw, Universiteit Gent en Pomologische Vereniging Oost-Vlaanderen
Van 2 t.e.m. 4 augustus 2023 werd in Trento (Italië) voor de 48ste keer Prognosfruit georganiseerd. Organisatoren waren WAPA (World Apple and Pear Association) en APOT (Associazione Produttori Ortofrutticoli Trentini). In Fruit 14- 15 bespraken we de oogstprognoses en de evaluatie van de marktsituatie. In dit artikel geven we een kort overzicht van de appelteelt in Trentino en gaan we dieper in op het bezoek aan de ondergrondse koelcellen van Melinda.
----------------------------------
Â
Deze inhoud is enkel voor abonnees.
Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen.
Â
Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.
Fruitteelt in Trentino
Trentino is na Zuid-Tirol het tweede belangrijkste appelteeltgebied in Italië (Foto 1). Het areaal appel bedraagt ± 10.500 ha. Jaarlijks worden 450 à 500.000 ton appelen geproduceerd (± 25% van de totale appelproductie in Italië).Het meest bekende en belangrijkste productiegebied is Val di Non. Golden is met ± 60% veruit het belangrijkste ras. De meeste appelen worden onder het merk ‘Melinda’ verkocht. De bedrijven zijn over het algemeen klein met een gemiddelde oppervlakte van 2 ha.
De laatste jaren is er een toenemende interesse in nieuwe appelrassen. In 2022 stonden er 863 ha clubrassen (o.a. 250 ha RoHo 3615/Evelina® en 130 ha Kizuri/Morgana®). Het doel is om binnen enkele jaren naar 1.700 ha clubrassen te evolueren. Zo wil men met Kizuri/Morgana® naar 400 ha gaan. Ook de biologische appelteelt zit in de lift. Het areaal is gestegen van 401 ha in 2015 naar 800 ha in 2022. Anderzijds kent men al enkele jaren grote problemen met heksenbezem.
Bezoek aan de ondergrondse koelcellen
De ondergrondse koelcellen bevinden zich op 575 meter boven zeeniveau en zijn gelegen op een diepte van 275 m in de Rio Maggiore-mijn, in de gangen die ontstonden na de uitgraving van het Dolomietgesteente. Dat gesteente laat geen water door. De nog steeds actieve mijn heeft een oppervlakte van 80 ha en een gangenstelsel van 15 km. De temperatuur in de mijn ligt steeds rond de 10 à 12 °C. We bereikten de koelcellen na een rit van 900 m met de bus (Foto 2).
Die koelcellen noemen in het Italiaans ‘Le celle ipogee’, waarbij ‘ipogee’ (ipgeo) verwijst naar een hypogeum (hypógheios). Dat is een ondergrondse constructie die volledig door mensen gebouwd is of een natuurlijke holte aangepast door mensen.
In 2010 was er een sterke stijging van de appelproductie in Trentino, waardoor er een tekort was aan frigoruimte. In 2011 startte men met de bouw van de eerste reeks koelcellen in de mijn. Het ging om een pilootproject, omdat het om het eerste en nog steeds enige project gaat, waarbij appels in een natuurlijke ondergrondse koelruimte bewaard worden. De bewaarresultaten waren excellent, zodat in de volgende jaren een tweede en derde reeks koelcellen werden gebouwd. Nu beschikt men over 34 koelcellen met een totale capaciteit van 30.000 ton (Foto 3). De ondergrondse koelcellen maken 10% uit van de totale bewaarcapaciteit van Melinda. Ze zijn gestart met de bouw van een vierde reeks koelcellen. Die worden gebouwd in de gangen boven reeks 1. Daardoor zal de bewaarcapaciteit toenemen tot 40.000 ton.
Elke koelcel is 25 m lang, 11 m hoog en 12 m breed en er kunnen ongeveer 3.000 paloxen met appels of 900 ton appels bewaard worden (Foto 4). De paloxen worden 13 hoog gestapeld.
De gasdichtheid wordt gegarandeerd door de structuur van de rots en door een dunne laag beton die op de rotsen is gespoten, terwijl de rotsmassa voor de thermische isolatie zorgt. De koelcellen worden het ganse jaar rond op 1°C gehouden. Op die manier bereiken de appels snel hun temperatuur. Er wordt gekoeld met freon en glycol (Foto 5).
Die wijze van fruit bewaren, draagt substantieel bij tot het behoud van het milieu dankzij minder stroomverbruik en waterbesparing. Ook de afwezigheid van isolatiepanelen van polyurethaanschuim, het behoud van het landschap aangezien er geen nieuwe pakhuizen moeten gebouwd worden en de optimalisatie van een bestaande mijn, die anders ongebruikt zou zijn gebleven, dragen bij tot de duurzaamheid van die bewaarmethode.
De fruittelers brengen hun fruit naar een centrale plaats, waarna ze met trucks van Melinda naar de koelcellen gebracht worden.
Besluit
De appelteelt in Trentino breidt nog steeds uit. Zowel areaal als productie nemen lichtjes toe. Hoewel Golden met ± 60% nog steeds het hoofdras is, is er een toenemende interesse in nieuwe (vooral club-)appelrassen en in de biologische appelteelt. Met de ondergrondse koelcellen in de gangen van de Rio Maggiore-mijn heeft Melinda een symbool van duurzaamheid voor de appelteelt in Trentino.