'Bij'zonder nieuws uit het buitenland

Deze inhoud is enkel voor abonnees. Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen. Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.

Teelttechniek, Bestuiving

‘Bij’zonder nieuws uit het buitenland

Joris Dewinter, voormalig tuinbouwconsulent te Boerenbond, vertrok enkele maanden geleden richting Nieuw-Zeeland. Hij ging er aan de slag op een kiwi-farm. Tijdens zijn Working Holiday krijgen we een interessante en unieke inkijk in het leven op de fruitbedrijven bij onze tegenvoeters. Het artikel publiceren we met enkele maanden vertraging, want daar ging de bestuiving nl. al veel eerder van start. Welke tips haal jij uit de werkwijze aan de andere kant van de wereld?

----------------------------------

Deze inhoud is enkel voor abonnees.

Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen.

Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.

Nieuw-Zeeland ademt land- en tuinbouw

Van ’s werelds bekendste Zespri kiwi’s tot de smaakvolle Sauvignon Blancs wijnen, je vindt het allemaal in Nieuw- Zeeland. Ook Pink Lady, Jazz Apples … hebben Nieuw-Zeelandse roots en worden veelvuldig geëxporteerd. Nieuw-Zeelands vers en verwerkt fruit kende in 2021 een wereldwijde exportomzet van 5,9 miljard NZ$ (= 3,5 miljard euro). De dominante exportproducten binnen de fruitdivisie zijn kiwi’s, wijn(druiven), appelen en avocado’s.

Nieuw-Zeeland voert handel met zowat de hele wereld, ook met de verste Europese landen. Zo vinden we in België, in vogelvlucht zo’n 18.000 km verwijderd van het vulkanisch actieve land, ook Nieuw-Zeelands fruit in de winkelrekken.

Joris nam bij Whitehall Fruitpackers Ltd. de rol van ‘Orchard Hand – Quality and Cultivation’ op zich met een gevarieerde jobinhoud, van boomgaardbewerkingen tot kwaliteitscontroles. Whitehall is gespecialiseerd in de teelt van kiwifruit. Tijdens ‘pollination season’, de bestuivingsperiode, kon hij al het een en ander neerpennen over de opmerkelijke werking en vooral verschillen met onze eigen teelten.

Bezige bijtjes tijdens pollination season!

Afgelopen november was het ontzettend druk in de kiwiplantages (Foto 1). Het bestuivingsseizoen was op dat moment volop bezig in de Sungold-variëteiten. In de Green-variëteiten zaten ze toen nog volop in op knopdunning (Foto 2).

Bestuiving is één van de belangrijkste aspecten binnen de kiwifruitproductie. Dat maakt dat bestuiving en de mix van mannelijke en vrouwelijke plant en pollenvitaliteit des te belangrijker om economisch succesvol te zijn. De inkomstenstroom hangt namelijk af van de hoeveelheid fruit, de grootte van het fruit en het percentage droge materie in het fruit. Al die factoren zijn afhankelijk van een adequate bestuiving.

Kiwi’s zijn niet zelfbestuivend en de bloesemperiode is extreem kort! In tegenstelling tot de meeste andere vruchten hebben kiwi’s een hoge bestuivingsgraad nodig. Ongeveer 13.000 stuifmeelkorrels per stempel zijn noodzakelijk, in vergelijking met slechts 12 korrels voor appelbloemen. Om de finale oogst te maximaliseren, is het dus noodzakelijk om zowel mannelijke als vrouwelijke planten in de plantages aanwezig te hebben en daarbovenop externe input voor bestuiving aan te wenden.

Bestuiving is er afhankelijk van de variëteit

Iedere kiwivariëteit heeft een andere pollenkwaliteit en een ander optimaal aantal bijenbezoeken nodig om tot vruchtzetting te komen. Algemeen vullen ze natuurlijke bestuiving aan met artificiële bestuiving. Zo plaatsten ze sinds begin november talloze bijenkasten in de boomgaarden.

Whitehall fruitpackers ltd. heeft zijn eigen bijenpopulatie opgekweekt. Zo zijn ze niet afhankelijk van externen en hebben ze steeds bijen ter beschikking. Het is van uitermate groot belang om tijdig te starten, want de kiwi bloeit maar zeer beperkte tijd. Naast natuurlijke bestuiving worden de kiwi’s ook in aanzienlijke mate geholpen door menselijke handelingen. De handelingen verschillen echter per variëteit. Zo is niet iedere bloem even lang levensvatbaar. De levensvatbaarheid verschilt van één tot zeven dagen.

Sungold kiwi's

De Gold-variëteit bloeit het eerst en heeft tot 6.000 pollen nodig om tot volledige bestuiving te komen (400-600 zaden). Dat maakt dat een Sungold-variëteit ongeveer 10- 15 bijenbezoeken nodig heeft om bevrucht te worden. Om de bestuiving optimaal te laten plaatsvinden, gebruiken ze naast de inzet van bijen ook de PollenSmart.

De PollenSmart is een vernuftig apparaat dat een grote aanzuigopening heeft achteraan de trailer. Daarmee zuigt het pollen aan. Die worden vervolgens gemeten, de elektronische dispenser bezit voorgeprogrammeerde waarden om de exacte hoeveelheid pollen terug uit te sturen. Vier waaierbuisventilatoren blazen tenslotte pollen opwaarts. Overtollig pollen wordt terug opgezogen door de PollenSmart en gerecycleerd.

Om voldoende pollen los te krijgen, rijden ze met twee tractoren langs beide kanten van de mannelijke planten. De eerste tractor trekt een extra ventilator die iets voorop rijdt om pollen los te blazen (Foto 3). Tractor 2 trekt de PollenSmart en zuigt het losgeblazen pollen op en past het pollen toe op de vrouwelijke planten (Foto 4). De inzet van PollenSmart verhoogt de opbrengst aanzienlijk (Figuur 1), verlaagt de kosten en optimaliseert de timing. Het toestel is gebruiksvriendelijk en kent een efficiënte toepassingsmethode. Uit onderzoek bleek dat vijf toepassingen een evenwaardig resultaat hadden als de handbestuiving. De automatisatie reduceerde tijdsduur en mankrachten zeer sterk (Figuur 2)!

Green kiwi's

De Green-variëteit bloeit enkele weken later dan de Sungold, waardoor de artificiële bestuiving er net iets anders aan toe gaat. Ze hebben 12.000 – 15.000 pollen nodig om totale bestuiving te bekomen (1.200-1.500 zaden). De Green-variëteit heeft ongeveer 40 bijenbezoeken nodig op iedere bloem om totale vruchtzetting te kunnen bekomen.

Binnen de Green-variëteit passen ze veelal nog de handmatige bestuiving, met penseel, toe. Ze oogsten de mannelijke bloemen, malen die om het pollen los te krijgen, waarna het pollen met een penseel of vernevelaar terug in de boomgaard wordt losgelaten op de vrouwelijke bloemen. Om optimale spreiding te bekomen, zetten ze ook wel de PollenPlus Gunblower in.