Deze inhoud is enkel voor abonnees. Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen.
Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.
Reductie van stikstof mogelijk in perenteelt?
- Wim Verjans
-
pcfruit vzw
Stikstof speelt een belangrijke rol bij o.a. de teelt van Conference peren. Daarom zocht pcfruit vzw samen met de Bodemkundige Dienst van België naar een oplossing voor de problematiek rond stikstofbemesting. Die kwam recent nog sterk ter sprake in de actualiteit, toen boeren massaal betoogden tegen het strenge stikstofbeleid.
In MAP 6 gelden lagere bemestingsnormen voor werkzame stikstof (N), ook voor fruitteeltpercelen. Dé vraag voor iedere perenteler: Kunnen we evenveel peren van dezelfde kwaliteit telen ondanks een lagere stikstofbemesting?
----------------------------------
Deze inhoud is enkel voor abonnees.
Je kan dit artikel lezen door hier in te loggen.
Heb je nog geen account en wil je je graag abonneren op Fruit? Ontdek hier de mogelijkheden.
Effecten van N-bemesting
Stikstof (N) beïnvloedt de groei, vruchtzetting, bloembotvorming en de vruchteigenschappen. Daardoor zijn zowel de hoeveelheid N in de bodem, de opneembaarheid van de aanwezige stikstof in de bodem en de N-behoefte van de boom doorheen het seizoen belangrijk. Bloemaanleg, vruchtzetting, vruchtrui, scheutgroei en vruchtgroei gebeuren op verschillende tijdstippen doorheen het seizoen, waardoor elk tijdstip ook een eigen N-behoefte heeft.
De eerste N-vraag van de bomen gebeurt voor het begin van de bloei. Begin april tot begin juni is de N-vraag van de boom het hoogst: de scheuten groeien en de celdeling van de ontwikkelende peren is aan de gang. Midden juli is de eindknop volledig gevormd en vertraagt de N-opname. In het najaar ontwikkelen de knoppen waarbij er opnieuw een iets hogere N-behoefte ontstaat.
Geschikte tijdstippen voor N-gift
We verbeteren de vruchtzetting door stikstof toe te dienen voor de bloei. We moeten er dus voor zorgen dat er begin bloei voldoende N opneembaar is voor de boom. De snelheid van opname van de meststof bepaalt wanneer we die best toepassen. Klimaatomstandigheden en de vochttoestand van de bodem bepalen de opneembaarheid van de meststof.
Slimmer bemesten
Door slimmer te bemesten op geschikte tijdstippen, kunnen we duidelijk minder stikstof toedienen zonder aan vruchtkwaliteit in te boeten. Dat toonden de analyses na toepassing van verschillende bemestingsschema’s aan. De boom vraagt enkele weken na de bloei, tijdens de celdeling, meer stikstof. Een goede voorbloeibemesting vóór de celdelingsfase, beperkt het risico op een te sterke scheutgroei tot aan de ruiperiode. Zo vermijden we het risico op sterkere vruchtval. Een zomerbemesting in het voorgaande jaar verbetert de knopkwaliteit en bijgevolg ook de vruchtzetting. Belangrijk om te weten, is dat bemesting altijd cumulatief werkt over meerdere jaren.
Bemestingsschema's
pcfruit deed bodemanalyses tussen juni en augustus op percelen die verschillende bemestingsschema’s ondergingen. Zo waren er twee percelen die zonder drijfmest werden behandeld. Beide percelen kregen 40% minder stikstof toegediend. Bij één van de twee percelen, dienden de onderzoekers een dosis stikstof via fertigatie toe. Beide drijfmesttoepassingen waren niet zichtbaar in de bodemanalyses.
De drijfmest kan in boomgaarden slechts beperkt worden ingewerkt in de bodem. Daardoor kan een belangrijke fractie stikstof via ammoniak vervliegen. Het perceel dat niet werd bijgemest in de zomermaanden, kreeg in totaal 20% minder stikstofbemesting toegediend. Dat perceel bleek bij de pluk een significant lagere N-bodemvoorraad te hebben. Desondanks wezen de analyses nog steeds op een vruchtbare bodem.
Nadelig of niet?
De reductie in stikstofbemesting lijkt geen significante verschillen in opbrengst, vruchtgewicht, vruchtmaatverdeling en vruchtkwaliteit na oogst teweeg te brengen. Enkel voor de bewaring waren er enkele nadelige effecten op de vruchten die 40% minder kunstmest kregen toegediend. Enkel in het eerste jaar van de vierjarige studie was de hardheid na uitstalleven erop achteruit gegaan.
Stikstofreductie mogelijk: ja of nee?
Uit de resultaten van de proef van pcfruit blijkt dat een jaarlijkse totale stikstofgift van 60 eenheden per hectare volstaat onder anorganische vorm. Er zijn in de meeste jaren geen negatieve effecten op de vruchten. Een drijfmestbehandeling van 50 eenheden N kan de zomerbemesting perfect vervangen. Een voorjaarsbehandeling van 40 eenheden N volstaat ter vervanging van een schema met 80 eenheden (50E drijfmest en 30E kunstmest).
Dit onderzoek werd gefinancierd door het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling, provincie Limburg en het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (LA traject 160872). De proef werd uitgevoerd in het kader van het Leader project ‘Controle van stikstof uitspoeling naar het grond- en oppervlaktewater’ in 2017 en 2018 en in het kader van het VLAIO project ‘Optimalisatie van de stikstofbemesting bij ‘Conference’ peer ter verbetering van de vruchtkwaliteit’ in 2019 en 2020.
